[ สุขใจ ดอท คอม บ้านหลังเล็กอันแสนอบอุ่น ] ธรรมะ พุทธประวัติ ฟังธรรม ดูหนัง ฟังเพลง เกมส์ เบาสมอง ดูดวง สุขภาพ สารพันความรู้

พระอรหันต์ ๑๘ องค์นี้ มีปรากฏชื่อเป็นหลักฐานอยู่ในคัมภีร์ธรรมสถิต ซึ่งแปลสู่ภาษาจีนโดย พระตรีปิฎกธราจารย์ (เฮี้ยนจัง ) ในสมัยราชวงศ์ถัง ในคัมภีร์ได้กล่าวถึงเรื่องของพระอรหันต์ผู้รักษาพระธรรม จนกว่าจะหมดกาลแห่งศาสนาของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าองค์ปัจจุบัน พระคัมภีร์นี้แสดงโดยพระอรหันต์ นนทิมิตรที่เกาะลังกา แต่เดิมในพระคัมภีร์กล่าวนามพระอรหันต์เพียง ๑๖ องค์ แต่ต่อมามีการเพิ่มพระอรหันต์เป็น ๑๘ องค์ คือ พระนนทิมิตร และพระปิณโฑละ
พระอรหันต์ ๑๘ องค์เริ่มจากพระอรหันต์อารักษ์ธรรม ๔ องค์ ใน พ. ศ. ๑๐๐๐ พระภิกษุจีนวาดภาพพระอรหันต์ ๑๖ องค์ หรือวาด ๔๘ องค์ และ ๕๐๐ องค์ก็มี ปี พ.ศ. ๒๒๘๐ กษัตริย์เคียงล้งแห่งราชวงศ์เช็ง โปรดเพิ่มพระอรหันต์ปราบมังกรและเสืออีก ๒ องค์ คือท่านนนทิมิตร กับท่านปิณโฑละ จึงเป็น ๑๘ องค์กระทั่งปัจจุบัน
๑.พระอรหันต์นนทิมิตร คีลี 慶友尊者 คือ พระอรหันต์ผู้เทศนา เรื่องพระอรหันต์ ๑๖ องค์ ที่ลังกา ท่านเทศนาสอนธรรมไว้ว่า ต้องใช้อุบายทางธรรมะ ปราบ-กิเลส-ตัณหา-อุปาทาน - ดับต้นเหตุผลนี้เสียก่อน ฉะนั้นด้านข้างของท่านมีมังกรอยู่ซึ่งเป็นอุบายสอนธรรมะ อย่าตกเป็นทาสของกิเลส
๒.พระอรหันต์อชิ ตะ อะสะโต 阿化多尊者 แปลว่า ไม่แพ้ สถิตอยู่ที่ภูเขาคิชฌกูฏ พร้อมด้วยพระอรหันต์อีก ๑,๕๐๐ รูปเป็นบริวาร ยังหาเรื่องราวของท่านไม่ปรากฏชัดเจน ในคราวทุติสังคายนา มีพระภิกษุองค์หนึ่งชื่อเดียวกับท่าน ในเถรคาถามีพระอชิตเถระ เป็นบุตรของพราหมณ์ คำว่า อชิต เป็นนามพระเมตไตรยโพธิสัตว์
๓.พระอรหันต์อิงคท อิคะโต 因揭陀尊者 สถิตอยู่บนภูเขาไวบูลยบารศ์ พร้อมด้วยพระอรหันต์อีก ๑,๓๐๐ รูปเป็นบริวาร ท่านองค์นี้หากเป็นองค์เดียวกันกับพระอังคชะ ก็เป็นมหาสาวกองค์หนึ่ง ร่างกายสะอาดมาก มีกลิ่นหอม หรือถ้าเป็นองค์เดียวกันกับพระอังคิละ ก็เป็นมหาสาวกเช่นกัน และเป็นองค์ที่บริบูรณ์ในสิ่งทั้งปวง
๔.พระอรหันต์ราหุล ลาวาโล 羅恬羅尊者 สถิตอยู่ปริยังคุทวีป พร้อมด้วยพระอรหันต์อีก ๑,๑๐๐ รูปเป็นบริวาร ท่านเป็นพุทธชิโนรส พระพุทธเจ้าทรงตรัสว่า ท่านจะได้เกิดเป็นเชษฐาโอรสของพระอานนท์ ฉะนั้น จึงสมญาว่า โอรสพระอานนท์ เมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จปรินิพพาน ท่านได้เป็นคณาจารย์นิกายไวภาษิก และเป็นที่เคารพของบรรดาสามเณร ท่านเป็นเอตทัคคมหาสาวกทางด้านการศึกษาในพระธรรมวินัย และประพฤติปฏิบัติอย่างเคร่งครัด
๕.พระอรหันต์สุปากะ ไคปักขา 戒慱迦尊者 สถิตอยู่บนภูเขาคันธมาทน์ พร้อมด้วยพระอรหันต์อีก ๙๐๐ รูปเป็นบริวารในคัมภีร์ทางเถรวาทมีชื่อ โสปากะอยู่องค์หนึ่ง เนื่องด้วยตอนที่ท่านจะคลอด มารดาท่านสลบไป ผู้คนเข้าใจว่าตายจึงนำไปไว้ในป่า เมื่อท่านคลอดออกมา มารดาก็ถึงแก่กรรมไปจึงได้ชื่อว่า โสปากะ แปลว่า อันเขาทิ้งแล้ว เมื่อท่านอายุได้ ๗ ปี ได้ฟังธรรมเทศนาจากพระพุทธเจ้า ก็เกิดความเลื่อมใสแล้วออกบรรพชา ภายหลังได้บรรลุพระอรหันตผลเป็นพระอรหันต์องค์หนึ่ง

๖.พระอรหันต์กาลิกะ คักขาทิ 迦理迦尊者 แปลว่า เวลา สถิตอยู่สังฆาฏทวีป พร้อมด้วยพระอรหันต์อีก ๑,๐๐๐ รูปเป็นบริวาร ท่านเป็นที่นับถือของพระเจ้าพิมพิสาร แห่งกรุงราชคฤห์ แคว้นมคธ
๗.พระอรหันต์นกุละ ยาสะโล 諾距羅尊者 แปลว่า พังพอน สถิตอยู่ชมพูทวีป พร้อมด้วยพระอรหันต์อีก ๘๐๐ รูป เป็นบริวาร ท่านชอบอยู่อย่างวิเวก ถือการธุดงค์เป็นวัตร ไม่มีศิษย์ ไม่เคยเทศนา ไม่ชอบเข้าหมู่คณะ ไม่เคยอาพาธ พระพุทธเจ้าทรงตรัสว่า เป็นพระสาวกที่มีอายุยืนยาวที่สุด คือ ๑๖๐ ปี ทั้งนี้เพราะเป็นอานิสงส์มาจากเมื่อสมัยพระวิปัสสีพุทธเจ้า ท่านได้ถวายเภสัชแก่ภิกษุอาพาธ เหตุที่ท่านไม่เทศนาโปรดใครนั้น เพราะท่านเห็นว่าพระมหาสาวกองค์อื่นๆเทศน์ได้ดีแล้ว ท่านจึงไม่จำเป็นต้องเทศน์
๘.พระอรหันต์กนกภารัทวาช กะยะขาปสุลิจารย์ 迦諾迦跋梨隨阇尊者 เป็นชื่อของฤๅษี ๑ ใน ๗ มหาฤๅษี สถิตอยู่บูรพวิเทหทวีปพร้อมด้วยพระ
อรหันต์อีก ๖๐๐ รูป เป็นบริวาร
๙.พระอรหันต์ ปิณโฑลภารัทวาช ขีถลาปะโลโต 賨度羅跋羅墮尊者 แปลว่า ก้อนข้าว สถิตอยู่อมรโคยานทวีป พร้อมด้วยพระอรหันต์อีก ๑,๐๐๐ รูป เป็นบริวาร ท่านได้แสดงปาฏิหาริย์หยิบบาตรไม้จันทร์บนยอดภูเขาสูง ความทราบถึงพระพุทธเจ้าทรงติเตียนว่าท่านแสดงปาฏิหาริย์เพื่อบาตรไม้ต่อหน้า พวกที่ยังไม่ได้รับศีล จึงขับออกไปเสียจากชมพูทวีป ท่านจึงไปอยู่ที่อมรโคยานทวีป ต่อมาบรรดาสาวกระลึกถึงท่าน จึงทูลขอให้กลับมา พระพุทธองค์ก็ยอมอนุโลมให้ท่านกลับมา แต่ท่านไม่ได้เข้านิพพาน อยู่ดำรงขันธ์เป็นเนื้อนาบุญต่อไป ฉะนั้นการสักการบูชาท่านจึงได้กุศลมาก
๑๐.พระอรหันต์กนกวัจฉะ ขายะเคช 迦諾迦伐蹉尊者 แปลว่า ลูกโคทอง สถิตอยู่แคว้นกาศมีระ พร้อมด้วยพระอรหันต์อีก ๕๐๐ รูป เป็นบริวารท่านเป็นพระสาวกที่มีความสามารถทางด้านบรรดาลัทธิธรรมต่างๆ และเป็นผู้มีความขันติ สามารถเข้าฌาณกลางลมฝนได้
๑๑.พระอรหันต์สุปิณฑะ สุพะโท 蘇頻陀尊者 สถิตอยู่อุตตรกุรุทวีป พร้อมด้วยพระอรหันต์อีก ๗๐๐ รูป เป็นบริวาร ท่านองค์นี้อาจจะเป็นองค์เดียวกับพระสุภัทร ซึ่งเป็นพราหมณ์ชาวกุสินารา บรรลุพระอรหันต์เมื่ออายุ ๑๒๐ ปี โดยสดับพระธรรม เมื่อครั้งที่พระพุทธเจ้าทรงพระประชวรหนัก ใกล้จะเสด็จเข้าสู่พระปรินิพพาน ท่านสุภัทรนับเป็นปัจฉิมสาวก พระสาวกองค์สุดท้าย

๑๒.พระอรหันต์ภัทร ชะโตโล 跋陀羅尊者 แปลว่า ประเสริฐ สถิตอยู่ตามรทวีป พร้อมด้วยพระอรหันต์อีก ๙๐๐ รูปเป็นบริวาร บ้างว่าท่านเป็นพระญาติของพระพุทธเจ้า บ้างก็ว่าท่านอยู่ในสกุลสูง ท่านเป็นมหาสาวกองค์หนึ่ง มีความสามารถอธิบาย อรรถธรรมที่ลึกซึ้งให้เข้าใจด้วยคำพูดง่าย ๆ
๑๓.พระอรหันต์วัชรบุตร วัดจารย์โตสุโข 伐阇羅弗多羅尊者 สถิตอยู่บรรณทวีป พร้อมด้วยพระอรหันต์อีก ๑,๑๐๐ รูป เป็นบริวาร
๑๔.พระอรหันต์มหาปันถกะ ปัตยะ 半扥迦尊者 แปลว่า หนทางใหญ่ สถิตอยู่ที่สวรรค์ตรัยตรึงศ์ พร้อมด้วยพระอรหันต์อีก ๑,๓๐๐ รูปเป็นบริวาร ท่านมีฤทธิ์ชำแรกกายเข้าของแข็งได้ นิรมิตไปในน้ำได้ เดินเหินในอากาศได้ ฉะนั้นครั้งหนึ่งพระพุทธเจ้าจึงตรัสไปให้ปราบพญานาค ท่านยังเป็นผู้ที่ยอดเยี่ยมด้วยปัญญา สามารถแก้ความสงสัยในการอธิบายอรรถธรรมให้แจ่มแจ้งได้ เป็นเอตทัคคะสาวกองค์หนึ่ง
๑๕.พระอรหันต์นาคเสน ลาขานะ 那伽犀那尊者 สถิตอยู่บนภูเขาปาณฑพ พร้อมด้วยพระอรหันต์อีก ๑,๒๐๐ รูป เป็นบริวาร ท่านเป็นผู้มีสง่า มีปฏิภาณในการโต้ตอบแก้ปัญหาธรรม มีความรู้ลึกซึ้ง ซึ่งอาจจะเป็นองค์เดียวกันกับพระนาคเสนในมิลินทปัญหาก็ได้
๑๖.พระอรหันต์วนวาสี วัคนะจุ 伐那汥斯尊者 แปลว่า อยู่ป่า สถิตอยู่ที่ภูเขาวัตสะ พร้อมด้วยพระอรหันต์อีก ๑,๔๐๐ รูปเป็นบริวาร ยังหาเรื่องราวของท่านไม่ปรากฏชัดเจน ดูเหมือนว่าจะเป็นองค์เดียวกันกับพระวัจฉะซึ่งท่านชอบอยู่ป่า
๑๗.พระอรหันต์จูฬปันถกะ กุจะปักยะขะ 注茶託迦尊者 แปลว่า หนทางเล็ก สถิตอยู่ที่ภูเขาเนมินธร พร้อมด้วยพระอรหันต์อีก ๑,๖๐๐ รูปเป็นบริวาร ท่านเป็นมหาสาวกองค์หนึ่ง เมื่อแรกอุปสมบทมีปัญญาโง่เขลา ท่องจำอรรถคาถาไม่ได้แม้แต่ประโยคเดียว แต่ต่อมาท่านได้บรรลุพระอรหัตผล
เชี่ยวชาญทางด้านมโนมยิทธิ เรื่องราวของท่านปรากฏอยู่ในคัมภีร์อสีติมหาสาวก
๑๘.พระอรหันต์ปิณโฑละ ปักถะโล 賨頭盧尊者 คือพระปิณโฑละ ท่านเป็นพระที่ปราบเสือ เสือนั้นเปรียบเสมือนกิเลสในใจตน


ข้อมูลอ้างอิงจาก วัดบรมราชกาญจนาภิเศก อำเภอ บางบัวทอง จังหวัด นนทบุรี