โคลงความทุกข์ พระนิพนธ์ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส

โคลงความทุกข์
พระนิพนธ์ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร กรุงเทพฯ

๏ ความทุกข์ทุกอย่างพ้น		รำพัน ได้นา
มีมากมากเหลือสรรค์		ว่าไว้
โดยย่อย่อรวมกัน		สองสิ่ง เทียวท่าน
ตามที่ที่เกิดให้		ทราบเค้ากายใจ ๚
๏ ทุกข์กายกายนั้นไป่		ผาสุก
สรรพสัตวสัตวป่าบ้าน		บกน้ำทุกพรรณ ๚
มีแก่แก่หนุ่มทุก		คนทั่ว เด็กเฮย
สรรพสัตวสัตวป่าบ้าน		บกน้ำทุกพรรณ ๚
๏ ทุกข์ใจใจกลัดกลุ้ม		โทมนัส
เพราะอยากอยากใดขัด		บ่พ้อง
เพราะรักรักวิบัติ		จำพราก กันนา
เพราะเกลียดเกลียดจำต้อง		พะหน้าหากัน ๚
๏ เพราะลาภลาภมากแล้ว		ลดถอย
เพราะยศยศก็พลอย		ขาดหริ้น
เพราะเกียรติเกียรติชูลอย		แล้วตก ต่ำพ่อ
เพราะสุขสุขเสื่อมสิ้น		ทุกข์แท้แปรมา ๚
๏ เพราะลูกลูกบ่ได้		ดั่งใจ หวังเลย
เพราะคู่คู่ร่วมหฤทัย		คิดร้าย
เพราะเพื่อนเพื่อนไฉไล		พึ่งยาก
เพราะญาติญาติแต่ลม้าย		กับผู้บรชน ๚
๏ เพราะนายนายไป่เลี้ยง		อุปถัมภ์
เพราะพ่อพ่อกระทำ		นี่ให้
เพราะแม่แม่ก่อกรรม		ฉันเฉก นั้นนา
เพราะครุครุก็ไร้		จิตต์ตั้งการุญ ๚
๏ เพราะตนตนกอบพร้อม		ทุจริต เองนา
เพราะบาปบาปตามติด		ส่งซ้ำ
เพราะชั่วชั่วพาผิด		จริงพ่อ
ล้วนทุกข์ทุกสิ่งซ้ำ		จิตต์เสร้าอากูล ๚
๏ เบื่อทุกข์ทุกผู้ไม่		มีใคร หวังเลย
อยากดับดับกับไป		บ่สิ้น
เพราะเหตุเหตุอันใด		เวียนก่อ ทุกข์พ่อ
เหตุนั่นนั่นยังปลิ้น		ปลดเปลื้องออกไฉน ๚
๏ ทุกข์กายกายสุขได้		โดยยา บ้างเอย
ทุกข์จิตต์จิตต์รักษา		ยากแท้
เพราะอยากอยากแต่อา-		รมณ์ใช่ เดียวเอย
เที่ยวแส่แส่ได้แล้		ไป่ยั้งยังทยาน ๚
๏ หมดอยากหมดทุกข์สิ้น		หมดกัน
ยังอยากยังทุกข์อนันต์		อเนกล้น
จุ่งอดจุ่งกลั้นบัน		เทาห่าง หายเทอญ
น้อยค่อยน้อยค่อยพ้น		พ่วงนี้พอการ ๚
๏ คำ รำพันทุกข์ทั้ง		โลกธรรม
โคลง สุภาพนับกำ		หนดได้
สิบ โศลกแต่งเสร็จนำ		มาส่ง พิมพ์แฮ
บท คลาศปราชโปรดให้		เสนาะน้ำสำเนียง ๚

บท คลาศปราชโปรดให้ เสนาะน้ำสำเนียง ๚
(ที่มา วชิรญาณวิเศษ เล่ม ๔)

ขอขอบคุณที่มา : เพจเล่าเรื่อง วัดบวรฯ