[ข่าวมาแรง] - จัดรำลึก 69 ปี หะยีสุหลง เปิดจดหมายจากเรือนจำ บันทึกประวัติศาสตร์การเมืองไทย-ปา

จัดรำลึก 69 ปี หะยีสุหลง เปิดจดหมายจากเรือนจำ บันทึกประวัติศาสตร์การเมืองไทย-ปาตานี

<span class="submitted-by">Submitted on Fri, 2023-08-11 11:56</span><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even" property="content:encoded"><p>มูลนิธิอาจารย์ฮัจยีสุหลง เผยกำหนดการจัดงานรำลึก 69 ปี หะยีสุหลง โต๊ะมีนา โชว์จดหมายจากเรือนจำเมื่อครั้งอดีต บันทึกประวัติศาสตร์การเมืองไทยและปาตานี เน้นนำเสนอในมุมมองคนธรรมดา ชิมอาหารสุดพิเศษถอดรหัสจากบันทึกของหะยีสุหลง ฟังมุมมองการเมืองจากลูกหลานผู้ร่วมเหตุการณ์หะยีสุหลง</p>
<p> </p>
<p>เนื่องในโอกาสครบรอบ 69 ปีการถูกบังคับสูญหายของ หะยีสุหลง อับดุลกอเดร์ ผู้นำทางศาสนา และทางการเมืองคนสำคัญของปาตานี ในวันที่ 13 ส.ค. 2566 มูลนิธิอาจารย์ฮัจยีสุหลง อับดุลกอเดร์ โต๊ะมีนา กำหนดจัดกิจกรรม 2 งานในวันที่ 12 และ 13 ส.ค. 2566 เพื่อร่วมรำลึกถึง 69 ปี การถูกบังคับสูญหายของหะยีสุหลง และคณะรวม 4 คน เมื่อ 13 ส.ค. 2497</p>
<p>งานแรก เสวนาหัวข้อ "อดีต I ปัจจุบัน I อนาคต การเคลื่อนไหวทางการเมืองของคนปาตานี" วันที่ 12 ส.ค.นี้ ตั้งแต่เวลา 16.00-18.30 ณ Patani Art Space (ปาตานีอาร์ตสเปซ) ต.ดอนรัก อ.หนองจิก จ.ปัตตานี ซึ่งจัดร่วมกับสาขาวิชารัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช </p>
<p>โดยมีผู้ร่วมเสวนา ได้แก่ พรเพ็ญ คงขจรเกียรติ มูลนิธิผสานวัฒนธรรม มูฮัมหมัดอิลยาส หญ้าปรัง คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง อาดิลัน อาลีอิสเฮาะ มูลนิธิศูนย์ทนายความมุสลิม และ อาทิตย์ ทองอินทร์ สาขาวิชารัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ดำเนินรายการโดย รอมซี ดอฆอ สมัชชาประชาสังคมเพื่อสันติภาพ</p>
<h2><span style="color:#2980b9;">รำลึก 69 ปีการถูกบังคับสูญหายของหะยีสุหลง</span></h2>
<p>งานที่สอง "งานรำลึก 69 ปีการถูกบังคับสูญหายของหะยีสุหลง" ในวันที่ 13 ส.ค.นี้ ตั้งแต่เวลา 16.30 เป็นต้นไป ณ บ้านหะยีสุหลง อ.เมือง จ.ปัตตานี ภายใต้แนวคิด "The Memoirs of HAJI SULONG" ร่องรอยความทรงจำต่อหะยีสุหลง ผ่านบันทึกและจดหมาย โดยจัดแสดงจดหมายจากเรือนจำบางขวางขณะที่หะยีสุหลง ถูกคุมขัง รวม 13 ฉบับ </p>
<p>นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมสำคัญๆ เช่น การเปิดสารคดี "ร่องรอยความทรงจำของหะยีสุหลง" บรรยายเรื่อง "หะยีสุหลงในความทรงจำของสังคมไทย" จากมุมมองของ ธงชัย วินิจจะกูล และเวทีเสวนาหัวข้อ "The Memoirs of Haji Sulong" ร่องรอยความทรงจำต่อหะยีสุหลงผ่านบันทึกและจดหมาย มีนายณายิบ อาแวบือซา, ซะการีย์ยา อมตยา, อับดุลกอฮาร์ อาแวปูเต๊ะ และ ยัสมิน โต๊ะมีนา รวมเสวนา ดำเนินรายการโดยนวลน้อย ธรรมเสถียร</p>
<h2><span style="color:#2980b9;">มื้ออาหารสุดพิเศษถอดรหัสจากบันทึกของหะยีสุหลง</span></h2>
<p>ต่อมา ทางมูลนิธิยังเปิดจอง Chef's Table สุดพิเศษ มื้ออาหารสุดพิเศษถอดรหัสจากบันทึกของหะยีสุหลง พร้อมลิ้มรสชาติอาหารที่ถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นของครอบครัวโต๊ะมีนา รังสรรค์โดยเชฟชั้นเยี่ยมจากครัวลูกเหรียง ในวันที่ 13 ส.ค. 2566 เวลา 13.00 น.เป็นต้นไป ณ บ้านหะยีสุหลง โดยเปิดจองเฉพาะ 20 ท่านเท่านั้น เพียงท่านละ 2,000 บาท (รายละเอียดดูได้ในเพจเฟซบุ๊ก มูลนิธิ "ฮัจยีสุหลง")</p>
<h2><span style="color:#2980b9;">ย้อนประวัติ การหายตัวของหะยีสุหลง อับดุลกาเดร์</span></h2>
<p>หะยีสุหลง อับดุลกาเดร์ หรือ หะยีสุหลง โต๊ะมีนา เป็นผู้นำศาสนาอิสลามเชื้อสายมลายูในจังหวัดชายแดนภาคใต้ที่มีชื่อเสียงในอดีตเกิดปี พ.ศ. 2438 บิดาได้ส่งไปเรียนศาสนาที่นครเมกกะ ประเทศซาอุดีอาระเบีย และเดินทางกลับประเทศไทยเมื่อปี พ.ศ. 2470 แล้วพบว่าชาวมุสลิมมีสภาพความเป็นอยู่ที่แร้นแค้นและนับถือภูตผีซึ่งขัดหลักศาสนาอิสลาม จึงก่อตั้งโรงเรียนสอนศาสนาหรือปอเนาะด้วยเงินบริจาค 3,500 บาท ต่อมา ได้ขอความช่วยเหลือจากรัฐบาลได้มาอีก 3,500 บาท</p>
<div style="text-align: center;"><img alt="" src="https://live.staticflickr.com/65535/53108505000_e3d378003a_b.jpg" /></div>
<p style="text-align: center;"><span style="color:#d35400;">จาตุรนต์ เอี่ยมโสภา เปิดบันทึกและจดหมาย</span></p>
<p>หะยีสุหลง เป็นผู้นำเสนอข้อเรียกร้อง 7 ข้อต่อรัฐบาล พล.ร.ต.ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ นายกรัฐมนตรี ขณะเป็นประธานกรรมการอิสลามจังหวัดปัตตานีเมื่อปี พ.ศ.2490 แต่รัฐบาล พล.ร.ต.ถวัลย์ก็ถูกรัฐประหาร จอมพล ป.พิบูลสงครามขึ้นมาเป็นหัวหน้ารัฐบาลแทนซึ่งมีอุดมการณ์ทางการเมืองต่างจากรัฐบาลเดิม และมองหะยีสุหลงเป็นกบฏกระด้างกระเดื่องต่อความมั่นคงของราชอาณาจักร จนในที่สุดก็ถูกจับข้อหาปลุกระดมและก่อการกบฏแบ่งแยกดินแดน และถูกจัดสินให้จำคุก 4 ปี 8 เดือนโทษฐานกล่าวร้ายรัฐบาลในเอกสารที่แจกจ่ายยังประชาชนในท้องถิ่น ส่วนโทษแบ่งแยกดินแดนศาลยกฟ้อง</p>
<p>เมื่อพ้นโทษ หะยีสุหลงก็ยังถูกคุกคามจากอำนาจรัฐ กระทั่งเช้าวันศุกร์ที่ 13 สิงหาคม พ.ศ.2497 หะยีสุหลงพร้อมนายอาหมัด โต๊ะมีนา บุตรชายคนโตวัย 15 ปีซึ่งทำหน้าที่เป็นล่ามภาษาไทยให้หะยีสุหลงได้เดินทางไปยังกองบัญชาการตำรวจสันติบาลที่จังหวัดสงขลา พร้อมพรรคพวกอีก 2 คน ก่อนที่ทั้งหมดจะหายสาบสูญไป โดยชาวบ้านเชื่อว่าทั้งหมดถูกฆาตกรรมด้วยฝีมือของตำรวจภายใต้บัญชาการของ พล.ต.อ.เผ่า ศรียานนท์ อธิบดีกรมตำรวจและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ทางครอบครัว ภรรยาและนายเด่น โต๊ะมีนา บุตรชายของหะยีสุหลงได้พยายามติดตามคดีแต่ก็ไม่ได้ความคืบหน้าใดๆ </p>
<p>กระทั่งเกิดรัฐประหารอีกครั้งในปี พ.ศ. 2500 จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ขึ้นเป็นนายกรัฐมนตรีและการรื้อฟื้นคดีนี้ขึ้นมาอีกครั้ง โดยมี พล.ต.ต.ฉัตร หนุนภักดี เป็นประธาน ในที่สุดนายตำรวจผู้ลงมือฆาตกรรมก็รับสารภาพว่าได้สังหารทั้ง 4 ในบังกะโลริมทะเลสาบสงขลาจากคำสั่งตรงของรัฐบาลในขณะนั้น และอำพรางศพด้วยการนำไปผูกไว้กับแท่งซีเมนต์ทิ้งในทะเลสาบสงขลา แต่ด้วยระยะเวลาที่ผ่านไปหลายปีทำให้งมไม่พบศพหรือเศษซากใดๆ</p>
<p style="text-align: center;"><img alt="" src="https://live.staticflickr.com/65535/53107498317_6675d1d2df_b.jpg" /></p>
<h2><span style="color:#2980b9;">ข้อเสนอ 7 ประการของหะยีสุหลง</span></h2>
<p>สำหรับข้อเสนอ 7 ประการของหะยีสุหลงนั้น จริง ๆ แล้วมาจากการประชุมร่วมกับผู้นำศาสนาในจังหวัดปัตตานีที่เสนอต่อรัฐบาลขณะนั้น ประกอบด้วย</p>
<p>1. ขอให้แต่งตั้งบุคคลคนหนึ่งซึ่งมีอำนาจเต็มมาปกครองใน 4 จังหวัด คือจังหวัดปัตตานี ยะลานราธิวาส และสตูล ให้มีอำนาจที่จะปลด ระงับ หรือโยกย้ายข้าราชการได้ บุคคลผู้นี้จักต้องถือกำเนิดในจังหวัดใดจังหวัดหนึ่งของ 4 จังหวัดและจักต้องได้ รับการเลือกตั้งมาจากประชาชนใน 4 จังหวัดนั้น</p>
<p>2. ข้าราชการใน 4 จังหวัด จักต้องเป็นมุสลิมจำนวน 80 เปอร์เซ็นต์</p>
<p>3. ให้ใช้ภาษามลายูและภาษาไทย เป็นภาษาราชการของ 4 จังหวัด</p>
<p>4. ให้ใช้ภาษามลายูเป็นภาษากลางของการสอนในโรงเรียนชั้นประถม</p>
<p>5. ให้ใช้กฎหมายมุสลิมในศาลศาสนา แยกออกไปจากศาลจังหวัด ซึ่งเคยมีผู้พิพากษาเป็นมุสลิม (Kathi) นั่งพิจารณาร่วมด้วย</p>
<p>6. ภาษีเงินได้และภาษีทั้งปวงที่เก็บจากประชาชนใน 4 จังหวัด จักต้องใช้จ่ายเฉพาะใน 4 จังหวัดเท่านั้น และ </p>
<p>7. ให้จัดตั้งคณะกรรมการมุสลิม มีอำนาจเต็มในการดำเนินการเกี่ยวกับคนมุสลิมทุกเรื่องโดยให้อยู่ในอำนาจสูงสุดของผู้นำตามข้อ 1</p>
<h2><span style="color:#2980b9;">เปิดโชว์จดหมายจากเรือนจำของหะยีสุหลง</span></h2>
<p>จาตุรนต์ เอี่ยมโสภา กรรมการและเหรัญญิก มูลนิธิอาจารย์ฮัจยีสุหลง อับดุลกอเดร์ โต๊ะมีนา ซึ่งเป็นรุ่นหลานของหะยีสุหลง เปิดเผยว่า ทางมูลนิธิและครอบครัวจัดงานรำลึกครบรอบทุกปีตั้งแต่ปี 2557 ปีต่อมาเริ่มจัดงานใหญ่ขึ้น เนื่องจากมีการเปิดบ้านหะยีสุหลง จากนั้น ในวันครบรอบปีที่ 62 (ปี 2559) จัดเฉพาะภายในเนื่องจากสถานการณ์โควิด-19 (โคโรนาไวรัส 2019) ระบาด ไกรศักดิ์ ชุณหะวัณ ได้มากล่าวขอโทษครอบครัวหะยีสุหลงเนื่องจากครอบครัวของท่านมีส่วนในเรื่องนี้</p>
<div style="text-align: center;"><img alt="" src="https://live.staticflickr.com/65535/53108066776_88582d6e76_b.jpg" /></div>
<p style="text-align: center;"><span style="color:#d35400;">จาตุรนต์ เอี่ยมโสภา</span></p>
<p>"ปีนี้ทางครอบครัว กรรมการมูลนิธิและพี่ๆน้องๆในภาคประชาสังคมสรุปกันว่า ควรจัดงานเนื่องจากมีเอกสารเก่าๆ ของหะยีสุหลงจำพวกบันทึกและจดหมายหลายฉบับที่หลายคนไม่เคยเห็นมาก่อน แม้เป็นจดหมายจากเรือนจำบางขวางที่หะยีสุหลงเขียนถึงครอบครัว แต่เนื้อหาระหว่างบรรทัดบ่งบอกถึงประวัติศาสตร์การเมืองการปกครอง และสิ่งที่เป็นไปในอดีตในช่วงที่หะยีสุหลงยังมีชีวิตอยู่" จาตุรนต์ กล่าว</p>
<h2><span style="color:#2980b9;">บันทึกประวัติศาสตร์การเมืองไทยและปาตานี</span></h2>
<p>จาตุรนต์ กล่าวว่า ในจดหมายได้กล่าวถึงบุคคลสำคัญหลายๆ ท่าน เช่น นายแพทย์เจริญ สืบแสง หรือคุณอัศนี พลจันทร์ ที่เรารู้จักกันในนามนายผี ซึ่งจดหมายเหล่านี้ก็เป็นบันทึกประวัติศาสตร์หน้าหนึ่งของการเมืองไทยและปาตานี</p>
<p>จาตุรนต์ กล่าวว่า ครั้งนี้เป็นการจัดงานจัดแบบสบายๆ ไม่พูดเรื่องหนักๆ เพราะคนคนส่วนใหญ่เมื่อพูดถึงหะยีสุหลงก็จะพูดถึงการต่อสู้ การต่อต้านรัฐ การเป็นกบฏหรือไม่เป็นกบฏ หรือข้อเสนอ 7 ข้อซึ่งเป็นที่รับรู้กันโดยทั่วไปแล้ว แต่คราวนี้จะเสนอมุมมองที่เป็นบุคคลธรรมดา ไม่ใช่บุคคลที่อยู่สูงจนหลายๆคนสัมผัสไม่ได้</p>
<h2><span style="color:#2980b9;">เน้นนำเสนอในมุมมองคนธรรมดา</span></h2>
<p>"ในครอบครัวคิดกันว่า ถ้าเราไม่ให้เป็นบุคคลธรรมดา ต่อไปในอนาคตคนรุ่นหลังๆ อาจจะนับถือและเทิดทูนหะยีสุหลงมากเกิน จนไม่รู้ว่าอากิดะห์ (หลักศรัทธา) หรือแนวคิดต่อไปของคนที่นี่จะมีความเข้มแข็งมากขนาดไหน เกิดคนยุคต่อไปสร้างอนุสาวรีย์ขึ้นมา ถามใครคือผู้ที่เจ็บปวดที่สุด" จาตุรนต์ กล่าว</p>
<p>จาตุรนต์ กล่าวต่อไปว่าธีมงานที่จัดครั้งนี้ นอกจากเรื่องจดหมายแล้ว ยังมีเรื่องอาหารที่หะยีสุหลง ชอบรับประทานมีอะไรบ้าง ที่สำคัญก็คือเราจะเห็นบริบทนักโทษการเมืองสมัยก่อนด้วย คือหะยีสุหลงสามารถปรุงอาหารจากในคุกได้ ทำให้คิดว่า นักโทษมุสลิมสมัยก่อนกินอาหารฮาลาลได้ไหม ใครปรุง แต่ในยุคหะยีสุหลงในจดหมายบอกว่าเป็นช่วงเดือนรอมฎอน หะยีสุหลงปรุงอาหารเลี้ยงนักโทษ 8 คนที่เป็นนักโทษมุสลิมในเรือนจำบางขวาง</p>
<p>"รับอาหารมาเท่าไหร่ วันนี้ทำแกงอะไรกินกัน พอไหม และในจดหมายก็ระบุไว้ว่าเบิกอาหารสดมาอาทิตย์ละครั้ง เราก็ต้องคิดต่อว่า นักโทษเบิกอาหารสดแล้วไปเก็บไว้ที่ไหน มันไม่เน่าไม่บุบหรือ คิดต่อแล้วมันสนุก" จาตุรนต์ กล่าว</p>
<h2><span style="color:#2980b9;">ชิมอาหารสุดพิเศษถอดรหัสจากบันทึกของหะยีสุหลง</span></h2>
<p>จาตุรนต์ กล่าวว่า ตรงนี่เองที่เรานำมาจัดนิทรรศการจดหมาย และจะจัดงาน chef Table ด้วยเพื่อเปิดให้คนเข้ามาลองชิมอาหารของครอบครัวและอาหารที่หะยีสุหลงชอบกิน แล้วก็ลองมาถกกันว่า เมื่อก่อนทำอาหารกันอย่างไร ซึ่งก็จะแตกย่อยเป็นอาหารทางวัฒนธรรมและสภาพความเป็นอยู่ของคนในเรือนจำที่สามารถประกอบอาหารได้</p>
<p>"อดีตมันบอกปัจจุบัน ถ้าเราศึกษาเรื่องอดีตแม้แต่เรื่องเล็กๆ แบบนี้ แล้วเราต่อยอดไปมันก็จะเห็นภาพและไกต์(แนวทาง)ต่อไปว่า มันควรจะเป็นอย่างไรในอนาคต" จาตุรนต์ กล่าว</p>
<p>"ยังมีจดหมายที่หะยีสุหลงเขียนถึงลูกศิษย์ที่ออกมาจากเรือนจำบางขวางแล้ว เนื่องจากรู้จักหะยีสุหลงและรับอิสลามกับหะยีสุหลง ซึ่งถ้าอ่านแล้วสนุกเพราะมีอะไรให้ตีความระหว่างบรรทัดเยอะ" </p>
<p>"แล้วก็มีมีจดหมายที่เขียนถึงบาบอ (โต๊ะครูปอเนาะ) ร่วมสมัยของท่าน เช่น ฉบับหนึ่งที่เขียนถึงบาบออิดริส ปอเนาะชะเมา ต.บ่อทอง อ.หนองจิก จ.ปัตตานี เนื้อหาในจุดหมายบอกถึงว่าความสัมพันธ์ของครอบครัวนี้กับปอเนาะนี้ที่มีมานานแล้ว"</p>
<h2><span style="color:#2980b9;">ฟังมุมมองการเมืองจากลูกหลานร่วมเหตุหารณ์หะยีสุหลง</span></h2>
<p>จาตุรนต์ กล่าวด้วยว่า เอกสารส่วนใหญ่ที่จะนำเสนอในงาน ยังไม่เคยเปิดเผยต่อสาธารณะ ยกเว้นที่ตนโพสต์เล็กๆน้อยๆ ในเฟซบุ๊ก แต่ไม่ได้โพสต์ทุกฉบับ แต่ในงานจะเปิดเผย 13 ฉบับที่เป็นภาษาไทย ซึ่งไม่ใช่ทุกฉบับเพราะบางฉบับเป็นเอกสารของทนายความเขียนถึงหะยีอามีนและอะหมัด โต๊ะมีนาที่ยังไม่เสียชีวิตตอนนั้นจะไม่เอามาเปิดเผย</p>
<p>จาตุรนต์ กล่าวว่า กิจกรรมทั้ง 2 วัน จัดแยกกัน เพราะงานแรกเป็นงานเชิงวิชาการ ที่ให้พูดถึงอดีตปัจจุบันอนาคตของการเมืองที่นี่ตั้งแต่หะยีสุหลงเป็นต้นมากับภาคการเมืองในปัจจุบัน มันเหมือนกันหรือแตกต่างอย่างไร คนที่นี่ควรก้าวไปในทิศทางใดในทางการเมือง ซึ่งคุณอาดิลัน อาลีอิสเฮาะ ก็เป็นเป็นลูกหลานของหนึ่งในผู้สูญหาย (แวสะมะแอ มูฮำมัด หรือ เปาะจิแม) ที่ไม่ค่อยมีคนทราบ</p>
<p>"ถึงบอกว่า คุณอาดิลัน กับหมอเพชรดาว โต๊ะมีนา ต่างเป็นลูกหลานรุ่นที่ 3 เหมือนกัน และได้มาทำงานด้วยกันตอนเป็น ส.ส. เช่น ร่วมกันที่ผลักดันกฎหมายป้องกันและปราบปรามการอุ้มหายและซ้อมทรมาน" จาตุรนต์ กล่าว</p>
</div></div></div><div class="field field-name-field-variety field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/category/%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A7" typeof="skos:Concept" property="rdfs:label skos:prefLabel" datatype="">�https://fb.me/prachatai : ทวิตเตอร์ https://twitter.com/prachatai : LINE ไอดี = @prachatai</div></div></div>

https://prachatai.com/journal/2023/08/105411