อรรถกถา วัชรปรัชญาปารมิตาสูตร
สำดับนั้น พระบรมศาสดา ตรัสว่า
มีธรณีชื่อ วัชรใจ ใจนี้มีด้วยกันทุกคน ไม่มีผู้ใดที่ปราศจากใจ เป็นใจของสรรพสัตว์ที่แจ้งเองตื่นเอง อันพึงมีอยู่แล้ว เพราะเหตุว่า ความดี ความชั่วทั้งปวง ล้วนเกิดแต่ใจตนเอง ใจตนดี กายจะเป็นสุข ใจตนชั่ว กายจะได้รับทุกข์ ใจเป็นเจ้านายของกาย กายถูกบงการโดยใจ พุทธ จึงสำเร็จได้ด้วยใจ ธรรมะเรียนโดยใจ กุศลทำโดยใจ เภทภัยอุบัติโดยใจ ใจเป็นสวรรค์ก็ได้ ใจเป็นนรกก็ได้ ใจเป็นพุทธก็ได้ ใจสัมมาสำเร็จเป็นพุทธ ใจมิจฉาสำเร็จเป็นมาร ใจบุญเป็นเทวะ ใจบาปเป็นยักษา ใจเป็นเมล็ดพันธุ์แห่งบาป บุญ คุณ โทษทั้งปวง
บุคคลใดประจักษ์แจ้งในใจตน สำรวมได้ เป็นเจ้าเป็นนายตนได้ ไม่ประกอบอกุศลกรรมทั้งหลาย บำเพ็ญแต่กุศลกรรมทั้งปวง เจริญรอยตามและถือปฏิบัติตามพุทธ ตั้งปณิธานตามพุทธ บุคคลผู้นั้นจักสำเร็จเป็น พุทธ ในไม่ช้า
พระมัญชูศรีทูลถามว่าอันว่าวัชรสูตรนั้นคืออะไร
พระองค์ตรัสว่า.........................................................
วัชร อุปมาดังภาวะเดิม สูตรอุปมาดังใจตน หากบุคคลใด ประจักษ์แจ้งในใจตน เป็นภาวะเดิมของตน ก็เหมือนว่า บุคคลนั้นมีพระสูตรอยู่ในกายตน บุคคลใดที่ประจักษ์แจ้งในใจตน เห็นภาวะเดิมแห่งตน ได้สำเหนียกพุทธในใจตนตลอดเวลา แสดงธรรมสม่ำเสมอช่วยสรรพสัตว์สม่ำเสมอ ดำเนินพุทธกิจสม่ำเสมอ บุคคลผู้ได้มาแล้วซึ่งจรรยานี้ จักได้ชื่อว่า ผู้ถือ วัชรสูตร
พระมัญชูศรีโพธิสัตว์ ทูลถามพระพุทธเจ้าว่า.........
ในวัชรสูตร พระพุทธองค์สรรเสริญว่าผู้ถือคาถา 4 บาท ไปประกาศแสดงแก่คนอื่น ๆ อันกุศลที่ได้รับนั้น จะประเสริฐเลิศล้ำ ยิ่งกว่าบุญกุศลที่ได้จากการนำสัตรัตนะกองเต็มอากาศทั่วทิศ บริจาคทาน คาถา 4 บาทนั้นคืออะไร ?
พระบรมศาสดาตรัสว่า
สรรพสัตว์ทั้งหลาย ถ้ามีธรรมชาติของความเป็นพุทธ แท้จริงไม่เกิด - ไม่ดับ แต่โดยเหตุที่หลงงมงาย ไม่ตื่นไม่แจ้ง จึงมีขึ้นมีลง ทั้งนี้ก็โดยที่สรรพสัตว์ทั้งหลาย หลงตลอดไม่ตื่น ดังนั้นจึงตกต่ำชั่วกัปชั่วกัลป์
พุทธ ทั้งหลายตื่นตลอดไม่หลง ดังนั้นจึงสำเร็จพุทธธรรมตลอดกาล ผู้แสวงพุทธธรรม ระดับขั้นในวิถีดำเนินแบ่งออกเป็น 4 ขั้น เรียกคาถา 4 บาท
1. เรียกว่า ศูนย์กาย
2. เรียกว่า ศูนย์ใจ
3. เรียกว่า ศูนย์ภาวะ
4 .เรียกว่า ศูนย์ธรรม
อะไรคือ ศูนย์กาย กายนั้น บิดามารดา เป็นผู้ให้กำเนิด มีทวารทั้ง 9 ไหลตลอดเวลา นานาปฏิกูล ธาตุ 4 อันประสานรวมกันอยู่ ย่อมจะเสื่อมสลายในที่สุด ผู้มีสติปัญญา ประจักษ์แจ้งว่า กายเป็นมายา ใช้กายอันเป็นมายานี้ศึกษาพุทธ บำเพ็ญศีล ปฏิบัติธรรม เรียกว่า เห็นแจ้งศูนย์กาย นี้คือ คาถาบาทที่หนึ่ง
หันมาดูใจตน ไวที่สุด มีสภาวะเหมือนมี สภาวะดับเหมือนไม่มี ประจักษ์แจ้งใจจริงแท้ ตื่นตลอด ไม่หลงเลอะ ไม่หันแปรปรวนตามความคิดฝันเพ้อ เห็นแจ้งศูนย์ใจ นี้คือคาถา บาทที่สอง
หันมาดูภาวะเดิม สงบนิ่ง เข้าถึงโดยความรู้สึก เปลี่ยนแปลงไม่สิ้นสุด ประจักษ์แจ้งชัด ตื่นเองแจ้งเอง ทั้งสงบทั้งเคลื่อนไหว เรียกว่า เห็นแจ้งศูนย์ภาวะ นี้คือ คาถาบาทที่สาม
หันมาดูธรรมสูตร อันตถาคตแสดงนั้นล้วนเป็นธรรมวิถี โน้มนำอันสะดวกดาย อุปมาดังน้ำล้างฝุ่นละออง เปรียบประหนึ่งป่วยไข้ให้ยา ได้เห็นแจ้งใจตน แจ้งศูนย์ธรรมแล้วไข้หาย หยุดยา เรียกว่าเห็นแจ้งศูนย์ธรรม นี้คือคาถาบาทที่สี่อรรถธรรมของคาถา ๔ บาทนี้ เป็นประตูนำไปสู่การพ้นปุถุชน เข้าสู่อริยมรรค ตถาคตในสมัยแห่งกาล ๓ สำเร็จเป็นพุทธโพธิสัตว์บำเพ็ญตามระดับขั้นนี้
เห็นแจ้งบาทที่ 1 แล้วบำเพ็ญตามอรรถธรรม จักบรรลุโสดาปัตติผล
เห็นแจ้งบาทที่ 2 แล้วบำเพ็ญตามอรรถธรรม จักบรรลุสกทาคามิผล
เห็นแจ้งบาทที่ 3 แล้วบำเพ็ญตามอรรถธรรม จักบรรลุอนาคามิผล
เห็นแจ้งบาทที่ 4 แล้วบำเพ็ญตามอรรถธรรม จักบรรลุอรหัตผล
คาถา 4 บาทนี้ ได้เปิดประตูพุทธธรรมไว้กว้าง หากยึดถือปฏิบัติและนำไปประกาศแสดงแก่คนอื่น ๆ ทำให้ผู้ได้สำเหนียกเห็นแจ้ง ในพุทธทิฐิ ย่อมจะสำเร็จเป็นพุทธ ดังนั้นจึงได้บุญมหาศาล อันบุญกุศลที่ได้รับนั้น จะประเสริฐเลิศล้ำ ยิ่งกว่าการบริจาคทานด้วย สัตรัตนะ
พุทธอดีต พุทธอนาคต เป็นแนวเดียวกัน ล้วนอยู่ที่แต่ละคน ได้ประจักษ์แจ้งในใจตน เห็นภาวะเดิมแห่งตน แล้วบำเพ็ญตนสำเร็จ
ถ้าไม่เข้าสู่ทางพุทธ บำเพ็ญปฏิบัติก็ไม่มีวันสำเร็จเป็นพุทธได้ เพราะเหตุว่าไม่มีความเพียรแห่งพุทธ
ผู้แสวงพุทธนั้
![[ สุขใจ ดอท คอม บ้านหลังเล็กอันแสนอบอุ่น ] ธรรมะ พุทธประวัติ ฟังธรรม ดูหนัง ฟังเพลง เกมส์ เบาสมอง ดูดวง สุขภาพ สารพันความรู้](http://www.sookjai.com/external/Black-Ribbon.png)
