ปู่ซ่าพาเที่ยว : เสาร้องไห้ อ.เสาไห้ จ.สระบุรี ( บ้านปู่เอง เง้อออ )

ประวัติเสาร้องไห้

บ้านเสาไห้ปัจจุบันนี้ แต่เดิมชื่อว่า บ้านไผ่ล้อมน้อย เป็นชุมชนที่มีมานานแล้ว เพราะในอดีตถิ่นนี้เคยเป็นที่ตั้งเมืองสระบุรีมาก่อน สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงสันนิษฐานวา เมืองสระบุรีเห็นจะตั้งราวปี พ.ศ. 2092 ในรัชสมัยของพระมหาจักรพรรดิ (พ.ศ. 2091-2099)
บ้านไผ่ล้อมน้อยนี้ ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็น บ้านเสาไห้ เหตุก็คือ มีเสาต้นหนึ่งจมอยู่ในลำน้ำป่าสักเยื้องหน้าที่ว่าการอำเภอเสาไห้ทุกวันนี้เป็นเวลานาน สมัยเมื่อยังไม่มีเขื่อนกั้นน้ำท่าหลวง ฤดูแล้งน้ำในแม่ป่าสักจะแห้งขอดสามารถเดินข้ามได้ก็ยังพบเสาต้นนี้อยู่ และเล่าลือกันว่าในฤดูน้ำหลาก บางคืนจะมีหญิงปรากฏตัวบนผิวน้ำร้องไห้โหยหวน เชื่อกันว่านั่นคือเสียงนางไม้ขึ้นมาร้องไห้ กิตติศัพท์เรื่องนี้เล่าลือกันมาตลอด ต่อมาเล่ากันว่านางไม้ได้ไปเข้าทรงผู้อื่นหลายครั้งว่าตนอยากขึ้นจากน้ำ ประชาชนจึงร้องขอให้ นายเผ่า จันทร์ประสิทธิ์ เป็นผู้นำในการนำเสาต้นนี้ขึ้น ทั้งต้องการพิสูจน์ว่าเสาที่เล่าลือกันมาช้านานนั้นมีจริงหรือไม่ ในวันที่ 17 เมษายน 2501 การอัญเชิญเสาแม่นางตะเคียนได้เริ่มขึ้นด้วยพิธีเข้าทรง เจ้าที่มาเข้าทรงวันนั้นคือเจ้าพ่อภูเขียว พร้อมกันนั้นได้เชิญแม่นางตะเคียนประจำเสาต้นนี้มาเข้าทรงด้วยเพื่อบอกตำแหน่งของเสาที่จมอยู่ เพราะปัญหาคือไม่ทราบว่าเสาต้นนี้จมอยู่ตรงไหน ไม่มีใครรู้แน่ชัด และเมื่อพบตำแหน่งของเสาแล้วผู้คนที่อยู่บนฝั่งก็โห่ร้องด้วยดีใจ ท้องฟ้าที่กำลังมีแดดจ้ากลับมืดครึ้มทันที และฟ้าผ่าลงมาเป็นประกายสีเขียว ฟ้าคะนอนดั่งฝนจะเทลงมาอย่างหนัก พื้นน้ำมีฝ้าลอยขึ้นมาช่างเป็นที่อัศจรรย์ยิ่งนัก เช้าวันที่ 19 เมษายน 2501 มีประชาชนผู้สนใจจำนวนมากมาดูการอัญเชิญเสาขึ้นจากน้ำ เวลา 11.00 น. ปลายเสาเริ่มเคลื่อนขึ้นจากดิน ผู้คนโห่ร้องสนั่นหวั่นไหวด้วยความปิติยินดี เมื่อปลายเสาเริ่มโผล่พ้นผิวน้ำ ได้มีน้ำมันลอยเป็นฝ้าขึ้นผิวน้ำ เป็นสีเขียวคล้ำแผ่กว้างออกไปเป็นอัศจรรย์อีกครั้งหนึ่ง และเมื่อนำเสาขึ้นมาไว้ใกล้ตลิ่งแล้ว ก็มีประชาชนจำนวนมากมาปิดทองสักการะบูชา เป็นที่ปรากฏชัดเจนว่าเสาต้นนี้เป็นไม้ตะเคียนทอง ยาว 13 เมตร เส้นผ่าศูนย์กลาง 0.75 เมตร ปลายคดเล็กน้อย เข้าใจว่าเดิมคงเป็นท่อนไม้ที่ใหญ่ยาวมาก แต่เนื่องจากจมอยู่ใต้น้ำเป็นเวลานานจึงได้ผุกร่อนเหลือเพียงแก่น และแตกสะเก็ดโดยรอบ ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าแปลกอีกอย่างหนึ่งคือวันที่นำเสาต้นนี้ขึ้นจากน้ำก็เป็นเวลาใกล้เคียงกับวันที่ทำพีธียกเสาหลักเมืองกรุงเทพฯ วันนั้นตรงกับวันที่ 21 เมษายน 2501

วันที่ 23 เมษายน 2501 เป็นวันที่เชิญเสาไปประดิษฐานที่วัดสูง เวลา 9.00 น. เริ่มพิธีเคลื่อนเสาไปสู่วัดสูง โดยตั้งศาลสูงเพียงตา มีหัวหมูซ้ายขวา บายศรี 3 ชั้น ใช้ด้ายสายสิญจน์ผูกที่เสาแล้วใช้เชือกผูกแพที่รับเสาให้ประชาชนดึง เมื่อได้ฤกษ์ พระสงฆ์ 9 รูปเจริญชัยมงคลคาถา ประชาชนที่อยู่บนฝั่งหน้าที่ว่าการอำเภอเสาไห้ก็ดึงเชือกแพลูกบวบให้เคลื่อนไปทางทิศตะวันออก มีเรือแตรวงนำขบวน มีเรือต่างๆร่วมขบวนอีกเป็นจำนวนมาก เมื่อได้เคลื่อนแพเสามาถึงท่าถนนข้างโรงสีเสาไห้แล้ว ก็ใช้เกวียน 4 เล่ม ผูกเสาไว้ใต้เกวียนแล้วมัดยอดเสาให้พ้นดินเล็กน้อย ผูกด้วยเชือกโยงเรือขนาดใหญ่มัดจากเกวียนไปให้ถึงประชาชนเสาก็เคลื่อนไปข้างหน้าด้วยดี เมื่อขบวนมาถึงใกล้ศาลเจ้าพ่อซึ่งอยู่ทางแยกเข้าวัดสูงนั้น แม้จะดึงฉุดอย่างไรเกวียนก็ไม่ยอมเคลื่อนที่ทั้งที่ถนนราบเรียบ จึงได้พยายามแก้ไขจนเสียเวลาไปถึง 2 ชั่วโมง นายเผ่า จันทร์ประสิทธิ์ ก็ระลึกได้ว่า เมื่อนางไม้เริ่มเข้าทรงครั้งแรกนั้นได้บอกเพียงว่าใช้สายสิญจน์ให้ประชาชนดึงแทนเชือก จึงได้เปลี่ยนมาใช้ด้ายสายสิญจน์แทนเชือกใหญ่ ขบวนเกวียนก็สามารถเคลื่อนไปข้างหน้าอย่างง่ายดายเพียง 10 นาทีก็ถึงวัดสูง เมื่อเวลา 14.30 น. บังเกิดความประหลาดใจโดยทั่วกัน จากนั้นก็นำเสาประดิษฐานไว้ที่ศาลชั่วคราว ในวันนั้นมีประชาชนมาร่วมพิธีเป็นจำนวนมากประมาณสามหมื่นคน นับเป็นวันประวัติศาสตร์ครั้งสำคัญของชาวอำเภอเสาไห้ต่อมาจึงได้สร้างศาลถาวรขึ้นที่หน้าพระอุโบสถ เป็นศาลกว้าง 4 เมตร ยาว 15 เมตร มีมุขออกด้านตะวันออก พื้นคอนกรีต มีฐานก่ออิฐสูงรองรับเสาตะเคียน ต่อมาเมื่อวัดสูงได้สร้างศาลาการเปรียญหลังใหม่ขึ้น จึงได้ดัดแปลงศาลาการเปรียญหลังเดิมเป็นอาคารทรงไทยสวยงาม และอัญเชิญเสาแม่นางตะเคียนมาประดิษฐานที่ศาลหลังใหม่ เมื่อ พ.ศ. 2530 มาจนถึงทุกวันนี้
แม่นางตะเคียน วัดสูง อำเภอเสาไห้ ถือเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ของชาวอำเภอเสาไห้ และยังคงได้รับการสักการะจากผู้คนที่เชื่อถือ ศรัทธามาโดยตลอด เทศบาลตำบลเสาไห้ได้จัดสรรงบประมาณเพื่อส่งเสริมงานประเพณีอาบน้ำแม่นางตะเคียน เนื่องในเทศกาลสงกรานต์วัดสูงเป็นประจำทุกปี เพื่อสืบสานงานประเพณีท้องถิ่นให้คงอยู่สืบไป