พุทธวจนะขึ้นสู่ใบลาน ตามตำนานชินกาลมาลีปกรณ์

เหตุแห่ง

ภาพจาก : manager.co.th

พุทธวจนะขึ้นสู่ใบลาน
ตามตำนานชินกาลมาลีปกรณ์

เมื่อสมเด็จพระเจ้าอไภย แห่งลังกาทวีป เสด็จสู่สวรรคต พระเจ้าสัทธาดิศ พระอนุชาได้เป็นผู้ครองราชย์สมบัติสืบต่อพระเชษฐา พระเจ้าศัทธาดิศทรงทำสักการบูชาสร้างสมซึ่งพระราชกุศลไว้เป็นอันมาก ทรงปกครองแผ่นดินด้วยความร่มเย็นได้ ๑๘ ปี ทรงมีพระราชบุตร ๔ พระองค์ ชื่อลัญชกะดิศ เจ้าถูลถนะ เจ้าชลาฏนาค และเจ้าวัฏคามินี ครั้นสิ้นพระเจ้าสัทธาดิศแล้ว เจ้าถูลถนะ พระราชบุตรพระองค์รองขึ้นสืบราชสมบัติได้ ๑ เดือน กับ ๑๐ วัน เจ้าลัญชกะดิศ ผู้เป็นพระเชษฐาจึงลงมือฆ่าเจ้าถูลถนะผู้เป็นพระอนุชา แล้วครองราชย์สมบัติสืบแทน ได้ ๙ ปี กับ ๘ เดือน จึงเสด็จสู่สวรรคต

ครั้นสิ้นพญาลัญชกะดิศแล้ว เจ้าชลาฏนาค พระราชบุตรลำดับที่ ๓ ขึ้นครองราชย์สมบัติ ได้ ๖ ปี ถูกเสนาบดีปลงพระชนมชีพแล้วสืบราชสมบัติแทน แต่ไม่นานเสนาบดีก็ถูกเจ้าวัฏคามินีพระราชบุตรองค์เล็กของพระเจ้าศัทธาดิศฆ่า แล้วขึ้นครองราชย์สมบัติ

ครั้นพระเจ้าวัฏคามินีได้ราชสมบัติ ๕ เดือน ยังมีทมิฬคนหนึ่งชื่อปุลหัดถ์ปล้นราชสมบัติ พระเจ้าวัฏคามินีจึงหนีไปอยู่ในมาลัยประเทศ
- ปุลหัดถ์ทมิฬเป็นพญาได้ ๓ ปี ก็ถูกพาหิยะทมิฬจับฆ่า
- พาหิยะทมิฬเป็นพญาได้ ๒ ปี ก็ถูกจนะยะมารกะทมิฬฆ่า
- จนะยะมารกะทมิฬได้เป็นพญา ๗ ปี ถูกมิลิยมารกะทมิฬฆ่า
- มิลิยมารกะเป็นพญาได้ ๗ เดือน ถูกทาวิยะทมิฬจับฆ่า
- ทาวิยะทมิฬได้เป็นพญา ๒ ปี

ตทา วัฏ์ฏคามินี ราชา ปน ฯลฯ ปฏิจ์จ วุต์ตํ สารสังคหํ
ในกาลครั้งนั้น เมื่อพระเจ้าวัฏคามินีหนีไปซ่อนเร้นอยู่ในมาลัยประเทศ นับได้ ๑๔ ปี กับ ๗ เดือน จึงเสด็จกลับสู่อนุราชบุรี จับทาวิยะทมิฬฆ่าเสียแล้ว เสด็จขึ้นครองราชย์สมบัติดังเดิม แล้วทรงสร้างอไภยคีรีวิหาร สำหรับพระภิกษุเจ้าทั้งหลายยังสังวัทยายธรรม ซึ่งพระไตรปิฎกกับทั้งพระอรรถกถาและบาลีเป็นมุขปาฐปริญัติ จนชำนิชำนาญอ่านเรียนด้วยปากเปล่าได้

หานึ ทิสวาน สัต์ตานํ
พระผู้เป็นเจ้าทั้งหลายผู้กอปรด้วยปัญญามาก แลเห็นกาลในภายภาคหน้าของสัตว์ทั้งหลาย จักอุบัติความฉิบหายเสื่อมปัญญา พระผู้เป็นเจ้าจึ่งมาประชุมกันเพื่อทรงไว้ซึ่งพระพุทธศาสนา และพระอรรถกถา ให้เขียนอักษรจาฤกพระธรรมลงไว้ในใบลาน เพื่อความถาวรแห่งพระสัทธรรมในกาลครั้งนั้น

อันว่าขณะนั้น พระเจ้าวัฏคามินีได้ครองราชย์สมบัติแต่เดิมมาได้ ๑๒ ปีกับ ๕ เดือน

ในคัมภีร์สารสังคหนั้น สาวกสงฆ์ทั้งหลายได้เลือกสรร ได้พระอรหันต์ ๕๐๐ พระองค์ ปหานภารา ล้วนแต่มีปัญจขันธภารอันละเสียแล้ว หาได้หาบหิ้วซึ่งปัญจขันธ์ท่องเที่ยวเกิดตายในสังสารวัฏใหม่ต่อไปไม่ พระผู้เป็นเจ้าทั้ง ๕๐๐ พระองค์นั้นจึงมาประชุมกันในอาโลกเลณคูหาในมาไลยประเทศ แห่งทวีปลังกา โดยสมเด็จพระเจ้าวัฏคามินีทรงเป็นองค์อุปถัมภก ยกพระพุทธวจนะขึ้นสู่ใบลาน ในกาลเมื่อพระศาสนาล่วงแล้วนับได้ ๔๕๐ ปี ด้วยประการดังนี้ฯ