ศีล - สมาธิ

<table class="maeva" cellpadding="0" cellspacing="0" border="0" style="width: 800px" id="sae1"> <tr><td style="width: 800px; height: 576px" colspan="2" id="saeva1"><script type="text/javascript"><![CDATA[ var oldLoad = window.onload; window.onload = function() { if (typeof(oldLoad) == "function") oldLoad(); if (typeof(aevacopy) == "function") aevacopy(); } // ]]></script><embed type="application/x-mplayer2" src="http://www.se-ed.com/ads/pr/sile/song/09.%20Track%209.wma" width="800px" height="576px" wmode="transparent" quality="high" allowFullScreen="true" allowScriptAccess="never" ShowControls="True" autostart="false" autoplay="false" /></td></tr> <tr><td class="aeva_t"><a href="http://www.se-ed.com/ads/pr/sile/song/09.%20Track%209.wma" target="_blank" class="aeva_link bbc_link new_win">http://www.se-ed.com/ads/pr/sile/song/09.%20Track%209.wma</a></td><td class="aeva_q" id="aqc1"></td></tr></table>

ทำไมท่านจึงกล่าวว่า สมาธิเป็นเหตุใกล้ให้เกิดปัญญา ทั้งที่ปัญญาเกิดได้จาก

สาเหตุอื่นอันเป็นกุศลอีกหลายเหตุ ?

ต้องเข้าใจก่อนว่า สมาธิอันเป็นเหตุใกล้ให้เกิดปัญญา สมาธิในที่นี้คืออย่างไรที่

ทำให้เกิดปัญญาและปัญญาในที่นี้หมายถึงปัญญาอะไร

สมาธิหรือความตั้งมั่นแห่งจิตนั้นมีทั้งสัมมาสมาธิและมิจฉาสมาธิเพราะฉะนั้น..................

มิจฉาสมาธิที่เป็นความตั้งมั่นที่เป็นเอกัคคตาเจตสิกที่เกิดกับอกุศลจิตจะไม่เป็นสัมมา

สมาธิและไม่เป็นเหตุใกล้ให้เกิดปัญญาได้เลย เพราะปัญญาที่กล่าวถึงคือปัญญาที่รู้แจ้ง

ตามความเป็นจริงในสภาพธรรมในขณะนี้{รู้ทุกขอริยสัจ}โดยความไม่เที่ยงเป็นทุกข์

เป็นอนัตตาเพราะฉนั้น...............สมาธิใดที่เกิดพร้อมปัญญาที่รู้ความจริงในขณะนี้{เอกัคคตา

เจตสิกเกิดกับจิตทุกประเภท} สมาธินั้นเป็นสัมมาสมาธิ ตั้งมั่นในอารมณ์นั้นเมื่อสมาธิ

ตั้งมั่นในอารมณ์นั้นปัญญาก็รู้ความจริงในสภาพธรรมนั้นที่กำลังปรากฎตามความเป็น

จริงและอีกประการหนึ่ง สมาธิใดที่เมื่อเกิดแล้ว ทำให้เกิดการรู้สภาพธรรมตามความเป็น

จริงจนถึงระดับวิปัสสนาญานและบรรลุธรรมสมาธินั้นก็เป็นปัจจัยให้เกิดปัญญาด้วย

เช่นกัน เป็นสัมมาสมาธิ แต่จะเห็นได้ว่าที่กล่าวมาจะต้องมีปัญญา มีความเข้าใจในเรื่อง

ของสภาพธรรมเป็นพื้นฐานอยู่แล้ว หากไม่เข้าใจเรื่องการเจริญสติปัฏฐานก็ไม่สามารถที่

จะรู้แจ้งอริยสัจ 4 เป็นสมมาสมาธิในการตรัสรู้ได้เลย ดังเช่น ดาบสทั้งหลายที่ได้ฌาน

แต่ก็ไม่สามารถรู้ความจริงในขณะนี้พราะไม่มีความเข้าใจเรื่องการ{เจริญสติปัฏฐาน}นั่นเอง

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค เล่ม 5 ภาค 2 หน้าที่ 404

คำว่า{สมาธิ}ที่ถูกต้องเป็นสัมมาสมาธิตามความหมายใน ข้อ 3 นั้นจะทำให้ได้

อภิญญาด้วยหรือจะเกี่ยวกันหรือไม่เนื่องจากเป็นที่เข้าใจกันทั่วไปจริง ๆ ว่าหากนั่ง

สมาธิแล้วจะทำให้ได้อิทธิฤทธิ ปาฏิหาริย์ หายโรค - หายภัย ต่าง ๆ เป็นผลพลอยได้ ?

การเจริญสมาธิตามพระสูตรข้างต้นเป็นสัมมาสมาธิที่เป็นการเจริญฌานด้วย เพราะ

ฉะนั้นเมื่อเจริญฌานจนถึงขั้นสูงสุดและมีความคล่องแคล่วในเรื่องฌานย่อมสามารถได้

ฤทธิ์ต่าง ๆ ได้แต่หากขาดความเข้าใจเรื่องการเจริญสติปัฏฐาน ฌานนั้นก็ไม่สามารถเป็น

บาทอันทำให้บรรลุธรรมได้เลยซึ่งการเจริญฌานที่ถูกต้องเพียงเบื้องต้นยังยากที่จะ

ทำได้ไม่ต้องกล่าวถึงการบรรลุขั้นสูงสุดที่จะได้ฤทธิ์และที่สำคัญการเข้าใจความจริง

ในเรื่องการเจริญสติปัฏฐานนั้นยากกว่าการเจริญฌานหาประมาณมิได้เพราะฉะนั้น

จึงเป็นเรื่องของปัญญาความเข้าใจทั้งหมดสำคัญที่สุดคือความเข้าใจในเรื่องสติปัฏ

ฐานหรือการเข้าใจสภาพธรรมตามความเป็นจริงในขณะนี้เป็นพื้นฐาน

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย

สัตบุรุษเป็นผู้มีความเห็นอย่างสัตบุรุษอย่างไร

คือ สัตบุรุษในโลกนี้

เป็นผู้มีความเห็นอย่างนี้ว่า........................

ทานที่ให้แล้วมีผล

ยัญที่บูชาแล้วมีผล

สังเวยที่บวงสรวงแล้วมีผล

ผลวิบากของกรรมที่ทำดี ทำชั่วมีอยู่

โลกนี้มี - โลกอื่นมี

มารดามีคุณ - บิดามีคุณ

สัตว์ที่เป็นอุปปาติกะมี

สมณพราหมณ์ทั้งหลายผู้ดำเนินชอบ

ปฏิบัติชอบซึ่งประกาศโลกนี้

โลกอื่นให้แจ่มแจ้งเพราะรู้ยิ่งด้วยตนเองในโลกมีอยู่

ดูก่อนภิกษุทั้งหลายอย่างนี้แล

สัตบุรุษชื่อว่าเป็นผู้มีความเห็นอย่างสัตบุรุษ

เทวทหวรรคที่ 1 จูฬปุณณมสูตรที่ 10 มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์ เล่ม 3 ภาค 1 หน้าที่ 189

ศีล - สมาธิ - ปัญญา