ซอ ประวัติพระธาตุช่อแฮ ประหยัด แดงน้อย (ดนตรี จาวเหนือ ล้านนา)

ตำนานพระธาตุช่อแฮ แพร่

พระธาตุช่อแฮ (ธงสามเหลี่ยมทำด้วยผ้าแพร) มีตำนานเล่าว่า ครั้งพระพุทธองค์เสด็จมาที่เมืองแพร่ และประทับ ณ ดอยโกสิยธชัคคะบรรพต ขณะนั้นมีเจ้าลาวชื่อว่า ขุนลวะอ้ายค้อม (อ่านว่า ก๊อม) มากราบไหว้พระพุทธองค์บนดอยดังกล่าว พระพุทธเจ้าทรงแสดงปาฏิหาริย์ให้ขุนลวะอ้ายค้อมได้ประจักษ์ เนื่องจากสถานที่นั้นเป็นที่ร่มรื่น เหมาะสมจะเป็นที่ที่พระพุทธองค์ประทานพระธาตุเป็นอนุสรณ์ โดยนำเอาเส้นพระเกศาไปไว้ในถ้ำที่อยู่บริเวณนั้น พระพุทธองค์ทรงรับสั่งอีกว่า เมื่อพระองค์ปรินิพพานแล้วให้นำพระธาตุและพระศอกซ้ายมาบรรจุไว้ด้วย และต่อไปภายหน้าจะได้ชื่อว่า “เมืองแพร่” โดยเป็นเมืองใหญ่ซึ่งพระองค์เคยมาประทับนั่ง ณ ใต้ต้นหมากนั้น เมื่อทรงทำนายแล้วก็เสด็จไปยังเมืองต่างๆ จากนั้นจึงเสด็จกลับจากพระเชตวันอาราม

พระราชพงศาวดารว่าด้วยกรุงสุโขทัย ได้บันทึกเกี่ยวกับพระธาตุช่อแฮไว้ว่า พระธาตุดังกล่าวนี้สร้างขึ้นสมัยพระมหาธรรมราชา (ลิไท) เมื่อครั้งพระมหาธรรมราชายังเป็นพระมหาอุปราช พระราชบิดาโปรดฯ พระราชทานให้ครองเมืองศรีสัชนาลัย (สวรรคโลก) พระองค์ทรงมีพระราชศรัทธาในพระพุทธศาสนา โปรดฯ ให้สร้างสถานที่สำคัญทางพระพุทธศาสนา โดยเลือกบริเวณดอยโกสิยธชัคคะเพื่อสร้างเจดีย์ 1 องค์ และตั้งชื่อตามความหมายของยอดดอยดังกล่าวว่า “พระธาตุช่อแฮ” ปัจจุบันพระธาตุช่อแฮอยู่ที่บ้านป่าแดง ตำบลช่อแฮ
อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่ (ประพนธ์ เรืองณรงค์ , 2552, หน้า 99)

<a href="https://www.youtube.com/v/rmTolsibdgo" target="_blank">https://www.youtube.com/v/rmTolsibdgo</a>